Αίγινα! Η πνευματική Ακρόπολις της Εκκλησίας των νήσων του Αργοσαρωνικού. Ο φωτεινός φάρος της Ορθοδοξίας. Ο εύδιος των χειμαζομένων λιμήν. Ο τόπος «ου έστησαν οι πόδες» του εν Αγίοις πατρός ημώνωΝεκταρίου του Θαυματουργού, εορτάζει φέτος 100 χρόνια από την κοίμηση του Αγίου (1920- 2020).
Ο Άγιος Νεκτάριος ίδρυσε την Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος το 1904 εις την θέσιν «Ξάντος», εις τα ερείπια παλαιοτέρας Ιεράς Μονής, της Ζωοδόχου Πηγής. Εθεμελιώθη δαπάναις, μόχθω και επιστασία του αγίου Ιδρυτού και ανηγέρθη «τη του Θείου αρωγή ταίς οσίαις Μοναχαίς εις λατρείαν αληθή του Τριαδικού Θεού, του των πάντων Ποιητού». Αι εργασίαι εν τη Ι. Μονή επερατώθησαν το 191α2. Το Καθολικόν της Ι.Μονής εθεμελιώθῃ την 1ην Ιουλίου 1906 και ενεκαινιάσθη την 2αν Ιουνίου 1908. «Τη τρισηλίω ήγειρε Θεότητι, τον Ιερόν εκ βάθρων τούτον Ναόν, εις αίνεσιν αΐδιον, ο πάλαι Πενταπόλεως Αρχιερεύς Νεκτάριος». Παραπλεύρως – βορείως αυτού [μεσοτοιχία] προσηρτήθη μεταγενεστέρως παρεκκλήσιον εις τιμήν του Αγίου, ένθα επί μαρμαρίνου προσκυνηταρίου και εντός θήκης, φυλάσσονται η σεπτή Κάρα και πλησίον αυτής μεγάλη λειψανοθήκη, φέρουσα ιερά λείψανα του Αγίου. Εντός του Ιερού χώρου της Μονής και επί του τάφου του ανηγέρθη έτερον παρεκκλήσιον, των Ταξιαρχών. Ὁ Άγιος εκοιμήθη εν Κυρίω την 9ην Νοεμβρίου του 1920 (κατά το εκκλησιαστικό ημερολόγιο). Η ανακομιδή του ιερού Λειψάνου εγένετο την 3ην Σεπτεμβρίου του 1953, (κατά το εκκλησιαστικό ημερολόγιο), η δε ανακήρυξις εις Άγιον την 20ην Απριλίου του σωτηρίου έτους 1961, διά Συνοδικής Πράξεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Η πάνσεπτος Ι. Μονή του Αγίου Νεκταρίου εγνώρισε ημέρας μεγαλείου κατά την 13ετή ζωήν και δράσιν του Αγίου εν αυτή, αλλά και εις τας μετέπειτα δεκαετίας. Υψούται ως προπύργιον της Εκκλησίας και είναι «ιατρείον νοσημάτων άμισθον» – αδαπάνητος η θαυματουργική χάρις και ενέργεια του Αγίου -τόπος γαλήνης, καταφύγιον των θλιβομένων και καταπονουμένων.
Μερικοί σταθμοί εἰς τήν ζωήν τοῦ Ἁγίου μας
1894. Ο Άγιος Νεκτάριος ανέλαβε καθήκοντα Σχολάρχου εις την Ριζάρειον Εκκλησιαστικήν Σχολήν. Η θητεία του εις το καίριον λειτούργημα του καταρτισμού αξίων εργατών του Θυσιαστηρίου και Διδασκάλων του Ευαγγελίου – η περισσότερον έγκαρπος ώρα εις την ιστορικήν προσφοράν της Ριζαρείου Σχολής διήρκεσεν 14 έτη. Κατά τo διάστημα τούτο εχαλκεύθησαν εις το πεπυρσευμένον του Παρακλήτου, εργαστήριον του ενθέου παιδαγωγού, του αριστοτέχνου χαλκευτού εις εικόνα Χριστού, των απλάστων νεανικών κόσμων των νεαρώνμαθητών του, δήμος πολυάριθμος αξίων λειτουργών.
Αίγινα. Η καραβοξάκουστη, κατά Πίνδαρον, ιστορική και ένδοξος Νήσος του Αργοσαρωνικού. Με μακράν Ιστορίαν πέντε χιλιάδων χρόνων π.Χ. και δέκα και εννέα αιώνων μ.Χ. Ο Ναός της Αφαίας, κορυφαίον ιερόν της προχριστιανικής Αίγινας, το Ελάνιον όρος, ο κρυφός λιμήν, η «κολώνα»-Ναός Ποσειδώνος και άλλα μνημεία του Αρχαίου κόσμου, με ιδιαίτερον ενδιαφέρον για τους μελετητές της ιστορίας της Νήσου και των πολυπληθών επισκεπτών της. Η Μεσαιωνική Αίγινα, η «Παλαιά Χώρα» με τα μεταβυζαντινά ξωκκλήσια της, η Όμορφη Εκκλησία με τις σπουδαίες τοιχογραφίες της, η Ιερά Μονή «Χρυσολεοντίσσης», «το ανδρικό μοναστήρι», με τη θαυματουργή καί πλούσια ιστορία της, με την εφέστια θαυματουργή εικόνα της Παναγίας μας, προς την οποίαν κάθε αιγινήτικη ψυχή προσφέρει την εκ βαθέων απλή πρωτόγνωρη ευλάβεια και Ἐκείνη πάντα ακούει και απαντά στα αιτήματα των βασανισμένων στρατοκόπων αυτής της ζωής. Ο Μητροπολιτικός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου ορκίσθηκε ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος και ελειτούργησε ως χώρος συνεδριάσεως των μελών της Κυβερνήσεως. Άνθρωποι απλοί, γεωργοί, κτηνοτρόφοι, καλλιεργητές της εληάς και της αμπέλου, ναυτικοί, σφουγγαράδες, ζουν την εποχή αυτή στο πανέμορφο, αξιολάτρευτο και ήσυχο νησί, με τη δόξα της πρώτης πρωτεύουσας του νεοελληνικού κράτους νωπή ακόμα, αφού εδώ έδρασε ο πρώτος Κυβερνήτης του Ελεύθερου Κράτους, ο Μεγάλος Ιωάννης Καποδίστριας και με περηφάνεια δείχνουν τα Καποδιστριακά κτίσματα, πού δυστυχώς σήμερα ευρίσκονται σε εγκατάλειψη απότην Ελληνική Πολιτεία, χωρίς να αποσιωπούμε και τις ευθύνες όλων των Αιγινητών καί μάλιστα των κατά καιρούς Αρχόντων τους.
Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 1904. Μέγας πνευματικός σταθμός στην νεώτερη Ιστορία του Νησιού.
Το ήσυχο τούτο Νησί επισκέπτεται ο ταπεινός δεδιωγμένος και άγνωστος Ιεράρχης, ο Πενταπόλεως Νεκτάριος, «ο Δεσπότης», όπως τον αποκαλούν μετά ταύτα οι Αἰγινήτες. Αυτός ο άγνωστος και ξένος έμελλε να δώση το όνομά του στο Νησί, να γίνη η δόξα και το καύχημά του.
4 Οκτωβρίου 1904. Εγκαθιστά επισήμως την πρώτη αδελφότητα και αρχίζει τις εργασίες της εκ βάθρων ανακαινίσεως της ερειπωμένης Ιεράς Μονής. Ουσιαστικώς θεμελιώνει ο Άγιος ένα πνευματικό οικοδόμημα που έμελλε να αποβή πανορθόδοξο προσκύνημα, σημείον αναφοράς καί ευλαβείας του συνόλου των ορθοδόξων πιστών.
1908. Εγκαθίσταται οριστικά ο Άγιος Ιδρυτής στο αγαπημένο του Νησί, για να ζήση εδώ, μέχρι το 1920, μια ζωή ήσυχη, ασκητική, κατανυκτική μέσα στα αρώματα καί τα θυμιάματα της Ορθοδόξου Μοναστικής ζωής, σ’ ένα αγνό οικολογικά τοπίο, χωρίς «τα νέφη» της σύγχρονης τεχνολογικά αναπτυγμένης εποχής μας. Έκτοτε η Ιερά Μονή γνωρίζει τη δόξα τη θεϊκή. Γίνεται τόπος καταφυγής και παρακλήσεως. Νέα κολυμβήθρα Σιλωάμ.
Πέρασαν από τότε 100 χρόνια. Ποιός πραγματικά μπορεί να καταστρώσει σέ χαρτί την Ιστορία της Ι. Μονής; Και να την καταγράψη με πάσαν λεπτομέρειαν; Και εάν αυτό συμβή θα διαφεύγη ασφαλώς η σπουδαιοτέρα πτυχή της, η μυστική και πνευματική, το έσωθεν και απόθετον κάλλος της κατανυκτικής Ιστορίας μυριάδων ευσεβών ψυχών που συνάντησαν τον Άγιον και δι’ αυτού τον Κύριον της Δόξης, αφού για πολλούς ο λόφος της Ἱ. Μονής έγινε «λόφος ελπίδος» και «Θαβώρ», αφού πολλοί εδώ αξιώθηκαν να δουν «εν πνεύματι» την Δόξαν του Θεού καί την μυστικήν δύναμιν των Αγίων. Θα επιχειρήσουμε όμως να σημειώσουμε λίγες από τίς μεγάλες στιγμές της Ιστορίας της Ι. Μονής.
8 Νοεμβρίου 1920 (εσπέρας). Το επίγειο τέλος του Αγίου, αλλά συγχρόνως και η αρχή της Δόξης, του Φωτός, της Θεοφάνειας, απαρχή της άλλης βιοτής, της αιωνίου.
2 Σεπτεμβρίου 1953 (εσπέρας). Ανακομιδή των τιμίων Λειψάνων του Αγίου μας. Άρωμα άρρητον πλημμυρίζει την Ἱ. Μονήν και τους γύρω λόφους. Γίνεται αισθητή η εν αυτοίς Θ. Χάρις, η ενέργεια της Θεότητος, τρανή απόδειξις της νίκης της ζωής κατά του Θανάτου, της Αναστάσεως, της νίκης της αφθαρσίας κατά της φθοράς.
20 Απριλίου 1961. Η επίσημος κατάταξις του Αγίου εν τώ εορτολογίω της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Η διακήρυξις της Αγιότητός του υπό της Μητρός Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κων/πόλεως, όπως τα ιερά θέσμια ορίζουν.
1974. Η μεγάλη απόφασις. Η θεμελίωσις και η ανέγερσις του μεγαλοπρεπούς και παγκάλου ιερού Ναού του Αγίου μας.
21 Μαΐου 1994. Κορυφαία στιγμή στην Ιστορία της Μονής και της Νήσου. Τα εγκαίνια του νέου Ιερού Ναού,ανταξίου του ονόματος και της προσφοράς του Αγίου στο Νησί μας. Ένα έργο οφειλής, τιμής και αγάπης προς τον προστάτην του νησιού, τον θαυματοβρύτην Άγιον Νεκτάριον. Πρωτεργάτης, εμπνευστής, ψυχή και κτίτωρ του έργου ο πολιός και σεβάσμιος Μητροπολίτης πρ. Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης μακαριστός Ιερόθεος.
1974 -1994. Μία εικοσαετία αόκνων, ατρύτων μόχθων και αγώνων. Μόνον ο Αγιος πρώην Ύδρας δύναται να αποτυπώση αυτό το χρονικόν της ανεγέρσεως με τον υπέροχον, ρωμαλέον και κατανυκτικόν έλληνα λόγον του. Εξαιρετική στιγμή διά την ιστορίαν της Ιεράς Μονής η σύγκλησις δύο Πανορθοδόξων Συνεδρίων το 1996, οπότε συνεπληρώθησαν 150 έτη από της γεννήσεως του Αγίου Νεκταρίου (1846-1996). Το πρώτον Διορθόδοξον Μοναστικόν Συνέδριον «Ο Γυναικείος Μοναχισμόςκαι ὁ Άγιος Νεκτάριος» και το δεύτερον Διορθόδοξον Θεολογικόν Επιστημονικόν Συνέδριον « Ο Άγιος Νεκτάριος ο πνευματικός, ο μοναστικός, ο εκκλησιαστικός ηγέτης». Η συμμετοχή εις αυτά υπερέβη πάσαν αισιόδοξον πρόβλεψιν, εχαιρέτησαν αυτά Προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Πολιτικοί του τόπου. Εγένοντο εισηγήσεις υψηλού επιπέδου. Προεβλήθη η μορφή του Αγίου και επετεύχθη ο σκοπός της συγκλήσεως που ήτο «να τεθή εις κεφαλήν γωνίας c ταλαντούχος συγγραφεύς θεολογικών έργων... επί την λυχνίαν το επιστημονικόν – θεολογικόν έργον του Αγίου Νεκταρίου». Καί όντως απετέλεσαν «αρίστην προετοιμασίαν διά το σπουδαίον εγχείρημα της εκδόσεως των Απάντων».
Μεγάλαι στιγμαί στην Ιστορία της Ιεράς Μονής η επίσκεψις των Πρωθιεραρχών των κατά τόπους αγίων του Θεού Ορθοδόξων Εκκλησιών. Η Α. Θ. Π. ο Αρχιεπίσκοπος Κων/πόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος αφίχθη εις προσκύνησιν την 22αν Μαΐου 1999.
Εκ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας επεσκέφθησαν την Ι. Μονήν οι μακαριστοί Πατριάρχαι Νικόλαος, Παρθένιος και Πέτρος, ο οποίος ετόλμησε να χαράξη τομήν εις την νεωτέραν ιστορίαν του Πατριαρχείου, να ακούση η ευαίσθητος και θεοφιλής ψυχή του την φωνην του Αγίου ελπίζοντος «εις την απόδοσιν δικαιοσύνης εν ημέρα η ευδοκήση ο Θεός» και να αποφασίση: «επικαλούμενοι το του φιλανθρώπου έλεος, διακηρύσσομεν και αποκαθιστώμεν την τε κανονικήν τάξιν και τούτον [τον Άγιον] κατά πάντα, προσεπιμαρτυρούντες δε ταύτα «εν Εκκλησία πολλή» εκζητούμεν την συγχώρησιν του εν Αγίοις Πατρός ημών Νεκταρίου Πενταπόλεως του Θαυματουργού». Η εκζήτησις συγγνώμης και η επίσημος ανάγνωσις της «Συνοδικής διαγνώμης» εγένετο με πάσαν λαμπρότητα, παρόντων του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Πέτρου και των συνοδικών Αρχιερέων του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, τοῦ Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστοδούλου και πλειάδος Αρχιερέων κατά την εορτήν του Αγίου 9 Νοεμβρίου 1998. Προ ετών την επεσκέφθη και ο νυν Μακαριώτατος Πατριάρχης Θεόδωρος ο Β΄.
Εκ του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων ο μακαριστός Πατριάρχης Διόδωρος. Οι Πατριάρχαι Σερβίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Οι μακαριστοί Αρχιεπίσκοποι Ελλάδος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, Ιερώνυμος ο Α’, Σεραφείμ καί ὁ νυν Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος ο Β΄. Ο Τσεχίας και Σλοβακίας μακαριστός Δωρόθεος. Εκτός τούτων πλήθος Ιεραρχών Ελλήνων καί εξ άλλων ομοδόξων Εκκλησιών, Αρχηγοί Κρατών, Βασιλείς και Πρωθυπουργοί.
Εσχάτως δε, την 3ην Σεπτεμβρίου 2003, ο Εξοχώτατος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κύριος Κων/νος Στεφανόπουλος, όστις ετίμησεν την πεντηκοστήν επέτειον της ανακομιδής των τιμίων λειψάνων του Αγίου μας.
Τέλος, η Ιερά Μονή συμμετέσχε εις τους εορτασμούς του Ιωβηλαίου της δισχιλιετίας από της Γεννήσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού διά της τελέσεως εν αυτή τον Μάϊον του 2000 Παμμοναστικής Ἀγρυπνίας, προεξάρχοντος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστοδούλου. Όντως η Ι. Μονή ανεδείχθη Πανελλήνιον Πανορθόδοξον και Παγκόσμιον προσκύνημα. Η Αίγινα με την παρουσία του ατιμήτου θησαυρού των τιμίων λειψάνων του Αγίου Νεκταρίου εδοξάσθη και δοξάζεται. Οι Αιγινήται βιώνουν αυτήν την τιμήν και τιμούν τον Ισχυρόν Προστάτην της Νήσου Άγιον Νεκτάριον τον θαυματοβρύτην. Η Εκκλησία επλουτίσθη με την παρουσία ενός αγίου, όστις μεγάλως ηγαπήθη, έγινε λαοφιλής, εσφράγισεν ολόκληρον τον παρελθόντα αιώνα. Χιλιάδες οι Ναοί οι ανεγειρόμενοι προς τιμήν του. Πλήθος Ορθοδόξων λαμβάνουν το όνομά του και όλοι αυτοί συνδέονται με κάποια θαυμαστή παρέμβαση του Αγίου μας.
Ο Άγιός μας εν τέλει είναι ο Μέγας Ευεργέτης της ανθρωπότητος, διότι υπενθυμίζει προς πάντας ποιές είναι οι αγέραστες, οι διαχρονικές και αιώνιες πανανθρώπινες αξίες, πού καταξιώνουν τον άνθρωπον ως θείον δημιούργημα. Φέρει το μήνυμα σε κάθε ανθρώπινη καρδιά, ότι ο Θεός είναι το ύψιστον αγαθόν και η πηγή παντός καλού και αγαθού. Εάν πάντες «οι εν υπεροχή όντες» έχουν ως σημείον αναφοράς το θείον, τότε εμπνεύσεις, οράματα, έργα και λόγια θα φέρουν την σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος και τότε πάντες ομόψυχοι και ομόφρονες θα εργαζώμεθα διά το καλόν πάσης της κτίσεως, κατά το χάρισμα ενός εκάστου. Τότε θα ακούεται και η φωνή της Εκκλησίας, αφού θα είναι η φωνή της ένθεης ψυχής και της συνειδήσεως που όλοι έχουμε εντός μας, η εντός ημών φωνή του Θεού.
Ευχόμεθα εις πάντας τους απανταχού της γης φίλους του Αγίου Νεκταρίου και εις τούς ευλογημένους πιστούς της Ιεράς Μητροπόλεως Ύδρας, Σπετσών, Αιγίνης, Ερμιονίδος και Τροιζηνίας την ευλογίαν και την σκέπην του Αγίου Nεκταρίου του Θαυματουργού, ευλογημένον δε και σωτήριον το νέον έτος 2020.